นิยามต่างๆของข้าวหอมมะลิไทยตามมาตรฐานการส่งออก

(1) “ข้าวหอมมะลิไทย” (THAI HOM MALI RICE) หมายความว่า ข้าวกล้อง และข้าวขาวที่แปรรูป มาจากข้าวเปลือกเจ้าพันธุ์ข้าวหอมที่ไวต่อช่วงแสง ซึ่งผลิตใน ประเทศไทยในฤดูนาปี และกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ประกาศรับรอง ว่าเป็นพันธุ์ขาวดอกมะลิ 105 และพันธุ์ กข15 ซึ่งมีกลิ่นหอมตามธรรมชาติ ขึ้นอยู่กับว่าเป็นข้าวใหม่หรือข้าวเก่า เมื่อหุงเป็นข้าวสวยแล้ว เมล็ดข้าวสวยจะอ่อนนุ่ม

(2) “อมิโลส” (Amylose) หมายความว่าแป้งชนิดหนึ่งที่มีอยู่ในเมล็ดข้าว เมื่อหุงแล้วทําให้ข้าวสวย มีความอ่อนนุ่มหรือกระด้าง แตกต่างกันไปตามปริมาณอมิโลส

(3) “ข้าว” (Rice) หมายความว่า ข้าวเจ้าและข้าวเหนียว (Oryza sativa L.)ไม่ว่าจะอยู่ในรูปใด

(4) “ข้าวเปลือก” (Paddy) หมายความว่า ข้าวที่ยังไม่ผ่านการกะเทาะเอาเปลือกออก

(5) “ข้าวกล้อง” (Cargo rice, Loonzain rice, Brown rice, Husked rice) หมายความว่า ข้าวที่ผ่านการกะเทาะเอาเปลือกออกเท่านั้น

(6) “ข้าวขาว” (White rice) หมายความว่า ข้าวที่ได้จากการนําข้าวกล้องเจ้าไปขัดเอาออกแล้ว

(7) “ส่วนของเมล็ดข้าว” (Parts of rice kernels) หมายความว่า ส่วนของข้าวเต็มเมล็ดแต่ละส่วน ที่แบ่งตามความยาวของเมล็ดออกเป็น 10 ส่วนเท่า ๆ กัน

(8) “ข้าวเต็มเมล็ด” (Whole kernels) หมายความว่า เมล็ดข้าวที่อยู่ในสภาพเต็มเมล็ด ไม่มีส่วนใดหักและให้รวมถึงเมล็ดข้าวที่มีความยาวตั้งแต่ 9 ส่วนขึ้นไป

(9) “ต้นข้าว” (Head rice) หมายความว่า เมล็ดข้าวหักที่มีความยาวมากกว่าข้าวหักแต่ไม่ถึงความยาว ของข้าวเต็มเมล็ด และให้รวมถึงเมล็ดข้าวแตกเป็นซีกที่มีเนื้อที่เหลืออยู่ตั้งแต่ร้อยละ 80 ของเมล็ด

(10) “ข้าวหัก” (Brokens) หมายความว่า เมล็ดข้าวหักที่มีความยาวตั้งแต่ 2.5 ส่วนขึ้นไปแต่ไม่ถึงความยาวของต้นข้าว และให้รวมถึงเมล็ดข้าวแตกเป็นซีกที่มีเนื้อที่เหลืออยู่ไม่ถึงร้อยละ 80 ของเมล็ด

(11) “ปลายข้าวชีวัน” (Smabrokens (1) หมายความว่า เมล็ดข้าวหักขนาดเล็กที่ร่อนผ่านตะแกรงเบอร์ 7

(12) “ข้าวเมล็ดขัดสีต่ํากว่ามาตรฐาน” (Undermilled kernels) หมายความว่า เมล็ดข้าวที่ผ่านการขัดสีต่ํากว่าระดับการขัดสีที่กําหนดไว้สําหรับข้าวแต่ละชนิด

(13) “ข้าวเมล็ดแดง” (Red kernels) หมายความว่า เมล็ดข้าวที่มีสีแดงหุ้มอยู่ทั้งเมล็ดหรือติดอยู่เป็นบางส่วนของเมล็ด

(14) “ข้าวเมล็ดเหลือง” (Yellow kernels) หมายความว่า เมล็ดข้าวที่มีบางส่วนหรือทั้งเมล็ดกลายเป็นสีเหลืองอย่างชัดแจ้ง

(15) “ข้าวเมล็ดท้องไข่” (Chalky kernels) หมายความว่า เมล็ดข้าวเจ้าที่เป็นสีขาวขุ่นเหมือนชอล์กมีเนื้อที่ตั้งแต่ร้อยละ 50 ขึ้นไปของเนื้อที่เมล็ดข้าว

(16) “ข้าวเมล็ดเสีย” (Damaged kernels) หมายความว่า เมล็ดข้าวที่เสียอย่างเห็นได้ชัดแจ้งด้วยตาเปล่าซึ่งเกิดจากความชื้น ความร้อน เชื้อรา แมลง หรืออื่น ๆ

(17) “ข้าวเมล็ดลีบ” (Undeveloped kernels) หมายความว่า เมล็ดข้าวที่ไม่เจริญเติบโตตามธรรมดาที่ควรจะเป็น มีลักษณะแฟบ แบน

(18) “ข้าวเมล็ดอ่อน” (Immature kernels) หมายความว่า เมล็ดข้าวที่มีสีเขียวอ่อน

ได้จากข้าวเปลือกที่ยังไม่แก่

(19) “เมล็ดพืชอื่น” (Other seeds) หมายความว่า เมล็ดพืชอื่น ๆ ที่มิใช่เมล็ดข้าว

(20) “วัตถุอื่น” (Foreign matter) หมายความว่า สิ่งอื่น ๆ ที่มิใช่ข้าวรวมทั้งแกลบและรํา

ที่หลุดจากเมล็ดข้าว

Source : กองมาตรฐานสินค้านำเข้าส่งออก กรมการค้าต่างประเทศ กระทรวงพาณิชย์